१० जानेवारी नरहर विष्णू गाडगीळ यांची जयंती.

भारतीय स्वातंत्र्य सेनानी नरहर विष्णू ऊर्फ काकासाहेब गाडगीळ यांना जयंती निमित्त विनम्र अभिवादन.

 

नरहर विष्णू गाडगीळ (काका साहेब गाडगीळ): (१८९६ - १९६६) हे भारतीय राजकारणी, अर्थशास्त्रज्ञ , लेखक, भारतीय स्वातंत्र्यसैनिक आणि भारतीय संविधान सभेचे सदस्य होते. स्वतंत्र भारताच्या पहिल्या नेहरू मंत्रिमंडळात त्यांनी ऊर्जा मंत्री म्हणून काम केले.

परिचय

    काका साहेब गाडगीळ यांचा जन्म १० जानेवारी १८९६ रोजी मंदसौर येथील मल्हारगड येथे झाला . गाडगीळ यांनी 1918 मध्ये पुण्याच्या फर्ग्युसन कॉलेजमधून पदवी प्राप्त केली आणि दोन वर्षांनी कायद्याची पदवी प्राप्त केली.

    भारतीय स्वातंत्र्य चळवळी दरम्यान गाडगीळ यांच्यावर लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक , महात्मा गांधी , जवाहरलाल नेहरू आणि वल्लभभाई पटेल यांचा प्रभाव होता . कायद्याची पदवी घेतल्यानंतर त्यांनी भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसमध्ये प्रवेश केला आणि राष्ट्रीय स्वातंत्र्य चळवळीत त्यांचा सक्रिय सहभाग सुरू केला. त्यांच्या सहभागासाठी त्यांना सत्ताधारी ब्रिटिश सरकारकडून आठ वेळा तुरुंगवास भोगावा लागला.

राजकीय प्रवास

    भारताच्या स्वातंत्र्यपूर्व काळात, गाडगीळ यांनी पूना जिल्हा काँग्रेस कमिटीचे अध्यक्ष (1921-25) म्हणून काम केले. 1934 मध्ये ते केंद्रीय विधानसभेवर (ब्रिटिश भारताची संसद) निवडून आले. नंतर त्यांनी मुंबई राज्य विधानसभेत (1935 - 45) काँग्रेस विधिमंडळ पक्षाचा व्हिप म्हणून काम केले .

    गाडगीळ यांना 1946 मध्ये बॉम्बे राज्यातून भारतीय संविधान सभेसाठी नामनिर्देशित करण्यात आले होते . स्वातंत्र्यानंतर, त्यांनी 15 ऑगस्ट 1947 ते 12 डिसेंबर 1950 पर्यंत नेहरू मंत्रिमंडळात देशाचे पहिले ऊर्जा मंत्री म्हणून काम केले.

    केंद्रीय मंत्रिमंडळातील त्यांच्या पहिल्या वर्षात, त्यांनी 1947 च्या भारत-पाकिस्तान युद्धातील भारताच्या कृतींचा एक भाग म्हणून पठाणकोट ते जम्मू मार्गे काश्मीरमधील श्रीनगर असा लष्करी-कॅलिबर रस्ता तयार करण्याचा प्रकल्प सुरू केला. कॅबिनेट मंत्री असताना त्यांनी भाक्रा, कोयना आणि हिराकुड धरणांशी संबंधित महत्त्वाचे विकास प्रकल्प सुरू केले.

    गाडगीळ 1952 च्या लोकसभा निवडणुकीत पुणे लोकसभा मतदारसंघातून काँग्रेसचे उमेदवार म्हणून लोकसभेवर निवडून आले . निवडणुकीनंतर ते 1952-55 या कालावधीत काँग्रेस कार्यकारिणीचे सदस्य म्हणून निवडून आले.

    गाडगीळ यांनी (15 सप्टेंबर 1958 ते 1 ऑक्टोबर 1962) पंजाबचे राज्यपाल म्हणून काम केले आणि नंतर (1964 ते 1966) सावित्रीबाई फुले पूना विद्यापीठाचे कुलगुरू म्हणून काम केले.

12 जानेवारी 1966 रोजी पूना विद्यापीठाचे कुलगुरू म्हणून त्यांनी हे जग सोडले.

    त्यांचा राजकीय वारसा त्यांचे पुत्र विठ्ठलराव गाडगीळ यांनी सांभाळला. 1980, 1984, 1989 च्या लोकसभा निवडणुकीत काँग्रेसचे उमेदवार म्हणून पुणे लोकसभा मतदारसंघातून खासदार म्हणून निवडून आले आणि त्यांचे नातू अनंत गाडगीळ सध्या महाराष्ट्र प्रदेश काँग्रेस कमिटीचे प्रवक्ते आहेत.

 "वसुधैव कुटुम्बकम्"

दररोज आपण आपल्या जीवनात रात्रंदिवस होणाऱ्या बदलाचे किंवा घडामोडींचे साक्षीदार असतो. परंतु आपल्या वसुंधरेवर कधी व कुठे काय घडले अश्याच अधिक माहिती जाणून घेण्याकरिता खालील लिंक वर क्लिक करा. 

=> दैनंदिन दिन विशेष.