हिंदूंचा मुख्य सण मकर संक्रांती १४ जानेवारी १७६१ रोजी सेनापती सदाशिवराव भाऊ यांच्या नेतृत्वाखाली मराठा आणि अफगाण आक्रमक अहमद शाह अब्दाली फौज यांच्यात पानिपतच्या मैदानात लढाई झाली. आक्रमकांच्या प्रचंड सैन्या समोर मूठभर मराठा वीरांनी देशासाठी बलिदान दिले.
आज संपूर्ण देश स्वातंत्र्याचा अमृत महोत्सव साजरा करत आहे. अमृतकाळात पानिपतच्या तिसऱ्या युद्धातील वीरांचे स्मरण करणे ही प्रत्येक भारतीयासाठी अभिमानाची गोष्ट आहे. देशाच्या सीमांचे रक्षण करण्यासाठी सर्वस्वाचा त्याग करणारे पानिपतच्या तिसऱ्या युद्धातील हजारो शहीद झाले. आज मी सर्व शूर योद्ध्यांना सलाम आणि आदरांजली वाहतो.
देशाच्या सीमांच्या सुरक्षेसाठी पानिपतच्या या ऐतिहासिक भूमीला मी सलाम करतो ज्यावर एक-दोनदा नव्हे तर तीनदा युद्धे झाली. पानिपतची भूमी ही पराभवाची कथा नाही. मराठ्यांच्या अतुलनीय संयमाची, शौर्याची आणि शौर्याची ही कहाणी आहे. ही भूमी शौर्य, शौर्य आणि त्यागाची भूमी आहे.
1761 मध्ये या दिवशी अहमद शाह अब्दाली आणि मराठा सेनापती सदाशिव राव भाऊ यांच्यात पानिपतच्या या ऐतिहासिक भूमीवर युद्ध झाले. त्यावेळी सदाशिवराव भाऊ हे पानिपतच्या युद्धाचे नायक होते. त्याने १७५९ मध्ये निजामाच्या सैन्याचा पराभव केला. त्या काळातील एक अतिशय शक्तिशाली आणि शूर सेनापती म्हणून त्याने स्वतःची ओळख निर्माण केली होती. म्हणूनच बाळाजी बाजीरावांनी त्यांची अहमदशहाशी लढण्यासाठी निवड केली होती.
पानिपतच्या युद्धात अनेक महान योद्धे मारले गेले. यामध्ये सदाशिवराव भाऊ, समशेर बहादूर, विश्वासराव, जनकोजी सिंधिया यांची नावे उल्लेखनीय आहेत. युद्धानंतर खुद्द अहमद शाहने मराठ्यांच्या शौर्याचे खुलेपणाने कौतुक केले आणि मराठ्यांना खरे देशभक्त असे वर्णन केले. पानिपतच्या या लढाईत अब्दालीचा विजय झाल्यानंतरही त्याचे कोणी कौतुक केले नाही. “मराठी माणूस” म्हणजेच मराठा योद्ध्यांच्या शौर्याची गाणी आजही गायली जातात.
या युद्धात मराठे शेवटच्या श्वासापर्यंत जुलमी अब्दालीच्या सैन्याविरुद्ध शौर्याने लढले. या युद्धात 'मराठा माणूस' देशाच्या सीमांचे रक्षण करण्यासाठी कसे जीव धोक्यात घालून जगाने पाहिले. पानिपतच्या या तिसऱ्या लढाईनंतर अफगाणिस्तान आणि इराणमधून येणाऱ्या कोणत्याही आक्रमणकर्त्यांना हिंमत नव्हती.
धर्मक्षेत्र, कुरुक्षेत्र आणि पानिपतचा इतिहास जगाला माहीत आहे. कुरुक्षेत्रात झालेल्या महाभारत युद्धाने जगाला गीता दिली जिथून मानवाने जगण्याची कला शिकली आहे. गीतेच्या माध्यमातून भारताने जगाला आध्यात्मिक ज्ञान दिले आहे. पानिपतच्या युद्धाने जगाला इतिहास दिला आहे. या युद्धाने आपल्या देशात समानता, समता आणि राष्ट्रवादाची भावना रुजवली, ही ऐतिहासिक भूमी, धर्मक्षेत्र, कुरुक्षेत्रापासून अवघ्या काही किलोमीटर अंतरावर आहे. महाभारत काळापासून या परिघीय प्रदेशात झालेल्या सर्व युद्धांनी भारताच्या इतिहासाला नवे वळण दिले आहे. त्यामुळे भारतातील शूर पुरुषांमध्ये देशभक्ती, देशभक्ती आणि कर्तव्यनिष्ठेचा नवा उत्साह आणि चैतन्य निर्माण झाले आणि सर्व धर्म, समाज आणि वर्गात राष्ट्रीय एकात्मतेची भावना जागृत झाली. आजही 'सर्व धर्म भव' असा नारा देत देशाचे रक्षण करण्यासाठी भारतीय लष्कर आणि सुरक्षा दलाचे जवान बलिदान देण्यास तयार आहेत.
देशाची एकता आणि अखंडता बळकट करण्यासाठी, भारताचे पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली, सैन्याचे आधुनिकीकरण करण्यात आले आहे आणि सामरिक क्षेत्राला बळकट करून स्वावलंबी बनवले आहे. या आर्थिक वर्षाच्या केंद्रीय अर्थसंकल्पात लष्करासाठी 5.25 लाख कोटी रुपयांची तरतूद करण्यात आली आहे, जी गेल्या वर्षीच्या तुलनेत 10 टक्क्यांनी जास्त आहे. त्यामुळे लष्कराचे मनोबल वाढले आहे.
केंद्र सरकारने संरक्षण निवृत्ती वेतन मंजूर आणि वितरण स्वयंचलित करण्यासाठी एकात्मिक प्रणाली (SPARSH) लागू केली आहे. केंद्र सरकारने वन रँक वन पेन्शन (ओआरओपी) योजना सुरू केली असून, लाखो माजी सैनिकांना त्याचा लाभ झाला आहे. अलीकडेच देशाचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी INS विक्रांतचा नौदल ताफ्यात समावेश करून नौदलाला बळकटी दिली आहे.
आजही हरियाणा आणि महाराष्ट्राच्या संस्कृतीचा अनेक अर्थाने संबंध आणि संबंध आहे. आज मकर संक्रांतीचा सण आहे. दोन्ही राज्यात हा सण मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जात आहे. तुम्हा सर्वांना संक्रांतीच्या सणाच्या हार्दिक शुभेच्छा. पानिपतच्या तिसऱ्या लढाईत शहीद झालेले हजारो मराठे, जे या युद्धातून वाचले, ते येथे हरियाणामध्ये महामार्गाच्या आसपास स्थायिक झाले, ज्याला आज “रोड मराठा” म्हणून ओळखले जाते. शौर्याचा तोच भाव आजही या रोड मराठा कुटुंबां मध्ये आहे. मराठा संस्कृती आजही सर्वांमध्ये रुजलेली आहे. जे हरियाणवी संस्कृती सोबतच मराठा संस्कृती देखील जपते.
या युद्धांमुळेच आज हरियाणाला शूरांची भूमी म्हटले जाते. सध्या भारतीय लष्करातील प्रत्येक दहावा सैनिक हरियाणाचा आहे, तर क्षेत्रफळ आणि लोकसंख्येच्या बाबतीत या राज्याचा वाटा देशाच्या दोन टक्के आहे. आज हरियाणा हे सामाजिक क्षेत्र तसेच क्रीडा, कृषी, वाहन उत्पादन, दूध उत्पादन, फलोत्पादन, हातमाग या क्षेत्रात देशातील पहिले राज्य आहे. पानिपत हे टेक्सटाइल सिटी म्हणूनही ओळखले जाते.
हरियाणाचा ऐतिहासिक आणि पुरातत्वीय वारसा आणि स्मारके जतन करण्यासाठी, राज्य सरकारने पंचकुलामध्ये “राज्य पुरातत्व संग्रहालय” चे बांधकाम सुरू केले आहे. या संग्रहालयात राज्यातील पुरातत्त्वीय वस्तूंचे जतन केले जाणार असून, त्यातून आपला वारसा दिसून येईल. या वारशामुळे तरुण पिढीला इतिहासाची माहिती होईल आणि ते राष्ट्र उभारणीत महत्त्वाची भूमिका बजावतील.
या सोबतच महाभारत युद्धाच्या घटना दाखविण्याच्या योजनेसाठी अंदाजे 205 कोटी रुपये खर्चाच्या प्रकल्पाला सरकारने मंजुरी दिली आहे. कृष्णा सर्किट योजनेंतर्गत, भारत सरकारच्या 97.34 कोटी रुपयांच्या सहाय्याने श्रीमद भागवत गीता आणि महाभारताशी संबंधित विविध विषयांवर 3-डी मल्टीमीडिया शो, भित्तीचित्रे आणि कलाकृती, परिक्रमापथावर प्रकाशयोजना सुरू करण्याचाही प्रस्ताव आहे.
एवढेच नाही तर देश आणि धर्मासाठी शीख धर्माचा वारसा जतन करण्यासाठी आणि शूर शीखांची राजधानी असलेल्या लोहगडच्या वैभवाचे रक्षण करण्यासाठी लोहगड किल्ल्याच्या नूतनीकरणासाठी स्वतंत्र प्रकल्प तयार आहे. बहादूर. या जागेला पर्यटन केंद्र म्हणून प्रोत्साहन देण्यासाठी शीख हेरिटेज म्युझियम, मार्शल आर्ट म्युझियम आणि इतर आकर्षणे उभारली जातील.
देशाच्या सीमांचे रक्षण करण्यासाठी बलिदान देणाऱ्या आपल्या शूरवीरांचा आज आपल्याला अभिमान आहे. आजच्या तरुण पिढीने त्यांच्या शौर्यापासून आणि संघर्षातून प्रेरणा घेऊन राष्ट्ररक्षणाची शपथ घेण्याची गरज आहे, त्यामुळेच राष्ट्र बलवान होऊन समाजात एकता आणि सर्वांमध्ये समानता नांदेल. पानिपतच्या तिसऱ्या युद्धातील योद्ध्यांना आणि शूरवीरांना ही खरी श्रद्धांजली असेल.
जय हिंद..! मराठा शौर्य दिन - पानिपत शेवटच्या श्वासापर्यंत लढणाऱ्या वीरांना शतशः नमन.
हे सुद्धा वाचा...! खालील लिंक वर क्लिक करा.
=> याच दिवशी भगीरथा राजाने गंगेला पृथ्वीवर आणले.
 |
| "वसुधैव कुटुम्बकम्" |
