१३ जानेवारी प्रभाकर पणशीकर यांची पुण्यतिथी.

"तो मी नव्हेच" हे नाटक आपल्या विविधरंगी भूमिकेने अजरामर करणारे नाट्य अभिनेते प्रभाकर पणशीकर यांना पुण्यतिथी निमित्त विनम्र अभिवादन.

प्रभाकर पणशीकर ( मराठी : प्रभाकर पणशीकर) (१४ मार्च १९३१ - १३ जानेवारी २०११) पंत या नावाने ओळखले जाणारे मराठी रंगभूमीवरील अभिनेते होते . प्रल्हाद केशव अत्रे लिखित ते मी नवेच या नाटकातील लखोबा लोखंडे ही त्यांची भूमिका मराठी रंगभूमीवर आतापर्यंत सादर झालेल्या अजरामर भूमिकांपैकी एक मानली जाते . मी नव्हेच या नाटकात साकारलेल्या पाच अनोख्या पात्रांनी त्यांना मराठी रंगभूमी आणि महाराष्ट्रात प्रसिद्धी मिळवून दिली . संभाजी राजे भोसले यांच्या मृत्यूवर आधारित ‘इथे ओशाळला मृत्यू’ या नाटकात त्यांनी औरंगजेबाची भूमिकाही केली होती . नाट्यसंपदा या मराठी नाटक निर्मिती संस्थेचे ते मालक होते.

    पणशीकर यांचा जन्म मुंबईतील फणसवाडी येथील कऱ्हाडे ब्राह्मण कुटुंबात झाला . त्यांचे पूर्वज संस्कृतचे अभ्यासक होते आणि त्यांचे आजोबा निघंटू रत्नाकर या आयुर्वेदिक उपचारांच्या अधिकृत मॅन्युअलचे मराठीत भाषांतर करत होते . त्यांना तीन भाऊ होते जे सर्व संस्कृत भाषेवर प्रभुत्व मिळवत होते. पणशीकर हे मूळचे गोव्याचे असून त्यांची मुळे पेरनेम तालुक्यातील पानशी गावात आहेत .

    रामजी पुरषोत्तम चाळ – व्हीपी रोड येथे काही काळ घालवताना प्रभाकरने खोताचीवाडी येथे अभिनय केला होता. धाकटा प्रभाकर लहानपणापासूनच अभिनय आणि थिएटरमध्ये रमला होता. शालेय जीवनात, त्यांनी नामांकित थिएटर कंपन्यांची अनेक प्रसिद्ध नाटके फक्त पाहिली नाहीत, तर त्यांनी गिरगाव, मुंबई येथे गणेशोत्सवात सादर केली. नाटकाच्या त्याच्या आवडीमुळे ते किशोरवयातच कुटुंबापासून दूर गेले. पुढे 13 मार्च 1955 रोजी त्यांनी राणीचा बाग या नाटकाद्वारे मराठी रंगभूमीवर आपला व्यवसाय सुरू केला. वयाच्या 25 व्या वर्षी त्यांनी लेखक-दिग्दर्शक एम.जी. रांगणेकर यांच्या नाट्यनिकेतन संस्थेत प्रवेश घेतला आणि कुलवधू, भूमिकन्या सीता, वहिनी आणि खडष्टक यांसारख्या नाटकांमध्ये काम करायला सुरुवात केली.

    सुरुवातीच्या काळात, पणशीकर यांनी ज्येष्ठ मराठी नाटक दिग्दर्शक एम.जी. रांगणेकर यांच्या मार्गदर्शनाखाली काम आणि अभिनय केला . रांगणेकर यांनी 1962 मध्ये त्यांना मुख्य भूमिकेची ऑफर देऊन तो मी नव्हेच या नाटकात ब्रेक दिला. हा शो इतका लोकप्रिय झाला की नंतर गुजराती आणि कन्नड सारख्या इतर भारतीय भाषांमध्ये अनुवादित करण्यात आला . पडद्यावर, रंगमंचावर आणि दूरचित्रवाणीवर अभिनेता आणि निर्माता म्हणून कामगिरी करण्याचे श्रेय त्यालाच आहे. त्यांनी नाट्यसंपदा नावाची संस्था स्थापन केली आणि त्यांनी स्थानिक कलाकारांना विकसित केले आणि त्यांना पुणे , मुंबई, कोल्हापूर , नागपूर इत्यादी शहरांमध्ये सुरू केले. त्यांनी 8000 हून अधिक परफॉर्मन्ससह 53 वर्षे रंगमंचावर घालवली आहेत.  पणशीकर यांनी त्यांच्या संस्थेअंतर्गत अतिशय प्रसिद्ध मराठी नाटक कट्यार काळजात घुसलीची निर्मिती केली. या नाटकावर आधारित रेकॉर्डब्रेक मराठी चित्रपट याच नावाने प्रदर्शित झाला, ज्यामध्ये प्रसिद्ध मराठी अभिनेते सचिन पिळगावकर आणि प्रसिद्ध गायक शंकर महादेवन यांच्या प्रमुख भूमिका आहेत.

    पणशीकर यांचा विवाह विजया (नी कुलकर्णी) यांच्याशी झाला होता, ज्यांच्यापासून त्यांना तीन मुले आणि सात नातवंडे होती. त्यांची मोठी मुलगी जान्हवी पणशीकर सिंग ही देखील अभिनेत्री आहे. तिने टीव्ही अभिनेता शक्ती सिंगसोबत लग्न केले आहे . पणशीकर यांचा मुलगा रघुनंदन पणशीकर हा हिंदुस्थानी शास्त्रीय गायक आहे आणि प्रसिद्ध गायिका किशोरी आमोणकर यांचा शिष्य आहे . रघुनंदनचा विवाह अपर्णा देशपांडे यांच्याशी झाला असून त्यांना दोन मुले आहेत. पणशीकर यांची धाकटी मुलगी तरंगिणी संस्कृत मध्ये सुवर्णपदक विजेती आहे . तिचे लग्न मरीन इंजिनिअर नरेंद्र खोत यांच्याशी झाले आहे. त्यांना दोन मुले आहेत.

पणशीकर यांचे 13 जानेवारी 2011 रोजी हृदयविकाराच्या झटक्याने पुण्यात निधन झाले.

 "वसुधैव कुटुम्बकम्"

दररोज आपण आपल्या जीवनात रात्रंदिवस होणाऱ्या बदलाचे किंवा घडामोडींचे साक्षीदार असतो. परंतु आपल्या वसुंधरेवर कधी व कुठे काय घडले अश्याच अधिक माहिती जाणून घेण्याकरिता खालील लिंक वर क्लिक करा. 

=> दैनंदिन दिन विशेष.